Áo bông che bạn

Ai ơi có nhớ ai không?

Trời mưa một mảnh áo bông che đầu.

Nào ai có tiếc ai đâu?

Áo bông ai ướt khăn đầu ai khô.

Người đi Tam Đảo, Ngũ Hồ

Kẻ về khóc trúc, than ngô một mình

Non non, nước nước, tình tình

Vì ai lận đận cho mình ngẩn ngơ!

 https://ladigi.vn/ao-bong-che-ban-la-gi-chi-tiet-ve-ao-bong-che-ban-moi-nhat-2021

Giai thoại & lời bình

Nhà văn Nguyễn Công Hoan kể lại rằng:

Sau vụ lụt lớn năm 1926, ông ra Hà Nội, một tối Tản Đà rủ ông đi chơi mát bằng xe giờ. Người kéo xe này gầy và già, nhưng hai người chỉ đi hóng gió, không cần chạy nhanh. Ngồi trên xe, Tản Đà nói chuyện thơ Tú Xương. Tác giả “Khối tình con” đọc bài Sông lấp, nức nở khen chữ “vẳng” và chữ “giật” vì nó chan chứa kín đáo cái ngậm ngùi của một tinh thần hoài cổ. Ông bảo ông mới địch nổi Tú Xương được một lần thôi, bằng chữ “vèo” trong bài Cảm thu, tiễn thu của ông:

VÈO TRÔNG LÁ RỤNG ĐẦY SÂN, CÔNG DANH PHÙ THẾ CÓ NGẦN ẤY THÔI.

Anh phu xe kéo chúng tôi, mấy phút đầu còn chạy một cách dưỡng lão thôi, đến lúc ấy anh đi thong thả lại, Tản Đà lại đọc nữa:

AI ƠI CÓ NHỚ AI KHÔNG? TRỜI MƯA, MỘT MẢNH ÁO BÔNG CHE ĐẦU. NÀO AI CÓ TIẾC AI ĐÂU? ÁO BÔNG AI ƯỚT KHĂN ĐẦU AI KHÔ.

Có thể bạn quan tâm  Ba mươi hai tướng tốt là gì? Chi tiết về Ba mươi hai tướng tốt mới nhất 2021

Tản Đà đọc đến câu khăn đầu ai khô, tự nhiên anh phu xe dừng lại và khen: hay quá!

Chúng tôi hỏi ra, biết người kéo xe không phải là nhà nghề. Ông ta là một thầy đồ, vì lụt nên nghèo đói, phải ra Hà Nội tạm kéo xe. Từ lúc ấy, chúng tôi không dám ngồi xe cho ông ta kéo nữa. Ba người cùng đi bộ với nhau để nói chuyện thơ, rồi cùng về tòa báo ở phố Hàng Lọng. Tản Đà mời ông phu xe vào nhà chơi, cùng uống rượu, và rượu xong, tiễn ông một đồng bạc.

Tôi nhắc lại: khi nghe bốn tiếng “khăn đầu ai khô” thì ông đồ kéo xe dừng lại. Còn tôi, khi nghe bốn tiếng ấy cũng có cái gì nó bò bò ở trong gáy làm tôi thít lên…

Sau khi thuật lại giai thoại văn học này, thi sĩ Xuân Diệu còn viết thêm lời bình:

Về bài Áo bông che bạn, có ý kiến cho rằng “bạn” ở đây là một người đàn bà. Nhưng nhiều ý kiến cho rằng “tình” đây không phải là tình yêu, tình với người ả đầu chẳng hạn, mà khẳng định đây là tình non nước. Tú Xương chẳng tiện nói thẳng ra mà phải ngụy trang bằng một giọng văn hai nghĩa: Non non, nước nước, tình tình. Người bạn này nếu không hẳn là Phan Bội Châu thì cũng là một bạn đồng tâm đồng chí, về sau đã xuất dương: Người đi Tam Đảo, Ngũ Hồ…

Còn câu: Kẻ về khóc trúc, than ngô một mình, hiểu nghĩa văn học thì khóc trúc là trúc mà bà vợ vua Thuấn khóc chồng đã vẩy nước mắt vào, làm cho lốm đốm; than ngô là cây ngô đồng trong thơ cổ, hiểu nôm na khóc trúc, than ngô là khóc cho nhân dân mà đa số là nông dân…